Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )
Epatico-crousado
Lunularia cruciata
Lunulariaceae
Nom en français : Hépatique croisette.
Descripcioun :Es uno epatico pulèu forto que trachis en coulounìo sus lou sòu, souvènt proche d'aigo. Se recounèis eisadamen emé si garbello à proupagulo que dounon d'èr à de mita de luno (Lunaria). Li poro à èr se vèson bèn sus lou dessubre di tale.
Usanço :I'a pas trop pèr s'engana. Coumpara emé l'epatico-di-capèu-pounchu Conocephalum conicum que fai pas jamai de garbello à proupagulo.
Port : Tale coumplèisse
Taio : 1 à 2 cm
Fueio : ges
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lunularia
Famiho : Lunulariaceae
Ordre : Marchantiales
Coulour de la flour :
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : ges
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 50 à 1600 m
Aparado : Noun
Liò : Sòu
- Sòu proche d'aigo
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Oulartico
Ref. sc. : Lunularia cruciata (L.) Dumort. ex Lindb., 1868